De opkomst van voice-AI heeft de voice-over industrie in beweging gebracht. Uit onderzoek van Voicebooking.com waaraan 310 voice-overs meewerkten, blijkt dat velen de impact voelen, maar er is ook een duidelijke rode draad: ‘Wie meedenkt met de klant, kan het verschil maken’, klinkt het.
Hoe goed is voice AI?
Javier Peña is een Spaanse stemacteur die al in de jaren 90 in Londen neerstreek. Daar wordt hij vooral ingehuurd voor lokalisatieklussen, zowel voor e-learning, online video als gaming. Zelf experimenteert hij al jaren met voice AI en ziet de techniek steeds beter worden.
Hij ziet voice-over werk als een ervaring ambacht. ‘Wat me opvalt: in de voice-over wereld ligt de focus vaak op wat voice AI níét kan. Een echt goede voice-over kan een tekst van 30 minuten sneller kloppend krijgen dan een producent dat kan met voice AI. Maar de realiteit is ook dat sommige voice-overs aan de onderkant van de markt de kwaliteit van voice AI niet eens halen.’
AI als kans, niet als bedreiging
Dat AI een impact heeft, is onmiskenbaar. Maar de grote vraag is niet óf AI een rol gaat spelen, maar hoe voice-overs zich positioneren in een markt waarin technologie een steeds grotere rol speelt.
‘De toekomst is niet zwart-wit, maar vraagt om een proactieve aanpak van de professionals in de sector.’ zegt Jente Kater, oprichter en directeur van Voicebooking. ‘De technologie is sterk in standaardopdrachten, maar mist nog het vermogen om een tekst écht tot leven te brengen. Je zult als voice-over moeten kijken hoe je daarin het verschil kunt maken.’
Barbara Karel, een ervaren voice-over, ziet AI niet als een vijand, maar als een hulpmiddel. ‘Je kunt niet in je grijze holletje blijven zitten. AI is er en het biedt ook kansen. Ik heb zelfs mijn eigen AI-stem laten ontwikkelen om te experimenteren met nieuwe mogelijkheden.’ Volgens haar gaat het niet alleen om technologie, maar om de vaardigheid om als voice-over de klant te begrijpen en samen te werken.
Karel ziet nog niet dat haar omzet terugloopt en vindt dat er ook wel sprake is van bangmakerij. ‘Ik denk dat het omzetverlies bij sommige voice-overs zeker ook kan komen doordat er de laatste jaren zoveel voice-overs zijn bijgekomen. Iedereen die zin heeft, kan tegenwoordig vanuit huis klussen doen.’ Ze is niet naïef. Zo is er wel de angst dat iemand haar stem ooit digitaliseert en inpikt. ‘Maar dat kun je natuurlijk ondervangen in je algemene voorwaarden.’
Zonder toestemming gebruikt
De angst voor het stelen van de stem is niet helemaal zonder reden. Greg Marston is een voice-over uit Londen die zijn eigen stem aantrof op een marktplaats voor AI-stemmen. Navraag leerde dat zijn stem was gekocht van IBM.
Marston had twintig jaar geleden een voice-over klus gedaan voor IBM, dat vervolgens vermoedelijk zijn stem heeft gebruikt om met hun supercomputer Watson een AI-stem te trainen.
Vermoedelijk, want Marston kan inmiddels om juridische redenen niets meer over de zaak zeggen, maar hij deed zijn verhaal eerder voor het Britse Channel 4, waarin hij vertelde dat zijn grootste vrees was, naast eventueel verlies van inkomsten, het besef dat zijn stem straks kan worden gebruikt om allerlei zaken te zeggen waar hij geen controle over heeft.
Doemdenkers versus pragmatisten
Remy Gieling, oprichter van AI.nl en de Automation Group, denkt dat voice-overs zich hoe dan ook moeten voorbereiden op een komende storm. ‘Ik ben zelf net in Amerika geweest bij Bland AI, een bedrijf dat de telefonische klantenservice van bedrijven automatiseert. De kwaliteit van de AI-bots is inmiddels echt bijna niet meer te onderscheiden van een persoon. ‘Daardoor verdwijnen er nu tweeduizend klantenservicebanen per maand’, zegt Gieling.
Een voice-over is natuurlijk iets anders, maar de voice-technologie is deels dezelfde. ‘Je zult zien dat er bij voice-overs, net als bij telefonische klantenservice, werk gaat verdwijnen’, denkt Gieling. ‘De echte goede stemmen zullen altijd wel werk hebben, maar de rest moet goed kijken hoe ze zich nog kunnen onderscheiden. ‘Niets doen en hopen dat het meevalt is altijd een slechte strategie.’
Wat maakt een voice-over onmisbaar?
Kater is het daar helemaal mee eens. ‘Het verschil tussen een standaard AI-stem en een professionele voice-over zit in de details. Soms is voice AI goed genoeg. Wat gelukkig bij heel veel projecten nog steeds belangrijk is, is dat de voice-over stem een verhaal op zo’n manier moet vertellen dat het iets in beweging brengt in het hoofd van de luisteraar. Daar kun je als voice-over het verschil maken.’
Hoewel de markt verandert, blijft er ruimte voor professionele voice-overs die investeren in hun kunde en klantrelaties.
‘Bij Voicebooking proberen we de kaf van het koren te scheiden. Gewoon goed zijn is niet genoeg. Je moet de extra mile gaan. Hoe word je nog beter in wat je doet? Heb je een thuisstudio die studio kwaliteit levert? Begrijp je wat contentmakers willen horen tegenwoordig? En hoe klantvriendelijk stel je je doorgaans op?’ vraagt Kater zich af.
‘Op Linkedin zijn meer dan een miljoen mensen actief die zichzelf ‘voice-over’ noemen. Als je jezelf wilt onderscheiden, is dit het moment.’
