Podcasting is hot. In Engelstalige landen als Canada en de VS luisterden vorig jaar één op de vier volwassenen minstens één keer per maand naar een podcast. In Zweden zijn dat er zelfs nog meer. Bij ons in Nederland is podcasting nog niet zo groot, maar zie je ook dat het medium snel groeit. Niet alleen in het aantal luisteraars, maar logischerwijs ook in het aantal podcasts die gemaakt worden. Grote media als NU.nl, NRC, de NPO en BNR investeren erin en ook bedrijven als ING en Netflix hebben inmiddels ontdekt dat het een prima marketinginstrument is. En dan heb ik het nog niet gehad over kleinere bedrijven en hobbyisten.
De vraag is natuurlijk: hoe maak je een goede podcast? Daar is niet één antwoord op te geven. Een podcast kan een interessant interview zijn, een prachtige documentaire of een gesprek van een groep mensen over een onderwerp. Ondanks de vele verschillende verschijningsvormen, zijn er een aantal dingen die je eigenlijk bij elke succesvolle podcast terugziet, de randvoorwaarden voor een goede podcast. Ik zet 10 podcast tips voor je op een rij.
1. Kies je niche
Podcasts zijn in de basis een nichemedium. Natuurlijk zijn er nieuwspodcasts en populaire truecrime-series die een groot publiek aanspreken, maar over het algemeen is de kracht juist om te focussen op een heel specifiek publiek. Podcasts zijn namelijk het perfecte medium om de diepte in te gaan. In een kwartier, een half uur of zelfs een uur kun je mensen meenemen in een onderwerp. En hoe specifieker dat onderwerp is, hoe trouwer je publiek zal zijn.
Met een niche kun je ook het verschil maken ten opzichte van de concurrentie. Een concreet voorbeeld: in de podcast CMO Talk die wij produceren voor Adformatie en Energize zijn enkel en alleen Chief Marketing Officers van grote bedrijven te gast. Je kunt natuurlijk een algemene interviewpodcast over marketing beginnen, maar het feit dat er alleen CMO’s te gast zijn, maakt het concept uniek en herkenbaar. Het vertelt ook gelijk iets over het niveau waarop over het onderwerp wordt gesproken.
2. Zorg voor herkenbaarheid
Als je een podcast maakt, dan ben je uiteindelijk een verhaal aan het vertellen, zelfs als het een gesprek of een interview is. Belangrijk bij een verhaal is een rode draad die van het begin tot het einde door een aflevering heen loopt, maar ook tussen de verschillende afleveringen. Een aantal vaste vragen of items kunnen daarbij helpen. Datzelfde geldt voor bijvoorbeeld een herkenbare afkondiging. Herkenbare elementen zorgen voor een vertrouwd gevoel bij de luisteraar en kunnen helpen om hem vast te houden. Zorg er dus voor dat je een format hebt; een styleguide die herkenbaar is, net als bekende radio- en televisieprogramma’s die hebben.
Voor Sprout en Management Team produceren wij de Business Books Podcast. We hebben hiervoor een aantal simpele terugkerende aspecten bedacht. Elke boekbespreking begint met ‘wat zeggen de reviews’ en we sluiten telkens af met ‘voor wie is dit, koop je het boek voor jezelf of geef het cadeau, etcetera.’ Zo ontstaat er de lijm die je nodig hebt om het format tot een geheel te maken en dus herkenbaar.
3. Zorg voor goed geluid
Je hebt ze vast al wel eens gehoord; de podcast waarin een bijzonder iemand wordt geïnterviewd via een brakke Skype-verbinding. Blijkt diegene ook nog eens in een ruimte te zitten met veel glas (echo-o-o-o… echo-o-o-o…) en een rommelende koffiejuffrouw op de achtergrond.
Misschien een open deur, maar het is ontzettend belangrijk om ervoor te zorgen dat je podcast goed klinkt. Je kunt natuurlijk ook een podcast opnemen met de ingebouwde microfoon van je smartphone, maar als luisteraar merk je dat meteen. Het klinkt dan gewoon kwalitatief ondermaats en het is lastig om je aandacht erbij te houden.
Veel van de betere podcasts worden dan ook in een studio opgenomen. Bijkomend voordeel daarvan is je gast ‘full focussed’ aan het interview begint (in plaats van even snel het interview tussen de bedrijven door te doen). En voor en na de opname heb je de mogelijkheid om elkaar nog even face to face te spreken, wat zakelijk gezien veel podcasters geen windeieren heeft gelegd. 🙂
Voor de meeste podcasts is een (radio)studio dus de beste opnameplek, zonder omgevingsgeluid of echo’s. Houd je een gesprek of interview met meerdere mensen, zorg dan dat iedereen een eigen microfoon heeft. Bij voorkeur neem je elke microfoon afzonderlijk op, op een los spoor. Bij het nabewerken kun je kuchjes er dan makkelijker uitknippen en kun je het volume per spreker gelijk trekken als dat nog niet zo is.
Opnemen op locatie kan uiteraard ook. Gebruik sowieso een radio of richtmicrofoon, closed miking, zodat je zo min mogelijk omgevingsgeluid (echo-o-o-o) opvangt.
De mobiele recorder Zoom H6 is daarvoor in korte tijd de standaard in podcastland geworden. Je kunt hier per spreker een microfoon op aansluiten en deze wordt dan los opgenomen. Eventueel kun je de meegeleverde stereomicrofoon gebruiken als je je podcast een documentairestijl wilt geven. Voorkom echter het opnemen van langere gesprekken met een stereomicrofoon, omdat het erg afleidend is voor luisteraars.
4. Combineer met video
In 2023 kwam uit onderzoek naar voren dat mensen 17 uur per week besteden aan het kijken van filmpjes op internet. En dat aantal blijft groeien, dus het lijkt logisch om de audio van je podcast te combineren met uitdagende video content.
Een mooi voorbeeld van een succesvolle podcast – sterker nog, de succesvolste podcast in het Verenigd Koninkrijk – die video gebruikte om hun boodschap extra kracht bij te zetten is “Diary of a CEO”. Andere voorbeelden van podcasts die video inzetten om er hun voordeel mee te doen zijn ‘The Joe Rogan Experience’ en ‘ShxtsNGigs’.
Met hoge kwaliteit van audio creëer je een loyale groep luisteraars, maar met videocontent van dezelfde kwaliteit geef je een gezicht aan de stem en kun je zelfs je publiek verdubbelen.
5. Maak gebruik van social media
Wat heb je aan videocontent bij je podcast zonder sociale media? Zonder een beetje promotie wordt het geen groot succes, dat staat wel vast.
Wanneer de opname van je podcast klaar is, kun je de boel het beste opknippen in alle leukste stukjes en daar korte clips van maken. Het mooie hiervan is dat je aan de slag kunt met stukjes van 10, 15 of 30 seconden en misschien zelfs clips van langer dan een minuut.
Je kunt je clips flexibel inzetten en aanpassen aan verschillende platforms, zodat jouw aanwezigheid op social media meteen verzorgd is. Neem een voorbeeld aan enkele van de meest succesvolle podcasts en zet ook social media in als instrument!
6. Onderschat de montage en nabewerking niet
Het is een groot misverstand dat je een podcast kunt opnemen en dan meteen online kunt plaatsen. Net als bij video, is het monteren en nabewerken essentieel voor een goed resultaat. Ook als je podcast bestaat uit een gesprek of interview. Door versprekingen of te lange zijpaden in een verhaal eruit te knippen, klinkt de podcast verzorgt en houd je de aandacht van de luisteraar vast. Sowieso is het nuttig om de podcast te beluisteren door de oren van een luisteraar. Kun je zelf je aandacht erbij halen? Durf materiaal weg te gooien als het je podcast niet ten goede komt!
Ook moet je ervoor zorgen dat het geluid goed afgewerkt is. Zorg dat ruis of pop-geluiden zijn weggefilterd en dat het volume van iedere spreker gelijk is. Een lichte vorm van soundprocessing kan er al voor zorgen dat een podcast beter te verstaan is (zeker als mensen hem bijvoorbeeld in de auto opzetten). Pas echter op met de soundprocessing zoals die bij de meeste radiozenders wordt gebruikt. Als het geluid van je podcast klinkt als een hitradiozender, dan is het ontzettend vermoeiend om naar te luisteren.
Podcasts als die van New York Times gaan hier heel ver in, zoals je in bijvoorbeeld dit interview leest. Zo ver soms dat hele stukken achteraf helemaal opnieuw opgenomen worden. Maar dan zit je natuurlijk wel bij de Champions League van de podcasts.
7. Begrijp de wetten van de radio
Afgelopen zomer heb ik met verbazing zitten luisteren naar de podcast Stages van Lance Armstrong. Lance, de gevallen epo-patron van het wielrennen, kwam dagelijks met een napraat podcast over de Tour de France etappe.
Opvallend is het rauwe presentatietalent dat hij daarin tentoonstelt. Voor de kenners: ja, hij doet dit programma samen met een ervaren radiomaker die precies weet hoe het spelletje werkt, maar wat opvalt is dat Lance de leider is van het duo en hem meer gebruikt als sidekick dan als houvast.
Lance eist nooit voorkennis (dus ook al zit je niet zo in het wielrennen, dan nog word je niet afgeleid door het gebrek aan je eigen kennis), hij weet hoe je een luisteraar moet teasen (om het doorluisteren te bevorderen), hoe je een gesprek leidt en een gast kort houdt, en hij weet wanneer hij zijn mond moet houden. Oké, op dat laatste heeft hij jaren geoefend 🙂
Mocht je zelf nog geen presentatie-ervaring hebben, let daar dan op als je een studio kiest. Presenteren is iets anders dan reclamespotjes produceren. De juiste mensen kunnen je aan de hand meenemen.
8. Zorg voor een herkenbare openingsjingle en sluiter
In de nabewerking kun je ook audiofragmenten of muziek toevoegen aan je podcast. Een herkenbare openingsjingle of -tune is essentieel om de luisteraar naar binnen te trekken. Hij weet dan weer waar hij naar luistert en het kan ook helpen om nieuwe luisteraars meteen een indruk te geven van de sfeer van je podcast. Met een eindtune creëer je een duidelijk slot.
Let wel op met muziekrechten: als je bestaande muziek gebruikt die voorzien is van auteursrecht, dan moet je in principe rechten afdragen aan organisaties als Buma/Stemra en Sena. Rechtenvrije muziek of jingles/tunes die speciaal voor je podcast zijn gecomponeerd, zijn de beste manier om dit te voorkomen.
Een jingle wordt trouwens ook wel een audiologo genoemd. Niet zonder reden: een goed logo kan een merk maken. En zo is het ook met de juiste openingsjingle. Een topjingle kan je podcast vleugels geven.
Pas op met de sound van je openingsjingle. Een jingle die heel erg hitradio klinkt, kan voor een gesproken podcast de plank misslaan. Alsof de nieuwe hit van Martin Garrix er achteraan gaat komen in plaats van een presentator die in alle rust vertelt waar de podcast over gaat.
9. Zorg voor luisteraars
Podcasts zijn er al lange tijd. Toen ik in 2007 begon met ondernemen produceerden wij onder de naam One-o-Niners radioformats, podcasts en online radiostreams voor merken, mediaplatforms en webshops. We waren te vroeg. Vooral het downloaden van de podcasts was een probleem. De data abonnementen waren tot pakweg 2013 te duur om onderweg op je smartphone of in de auto naar streaming audio te luisteren. En dat is waar het luisteren toch vooral plaatsvindt.
Sinds ongeveer een jaar word ik meerdere keren per maand gevraagd podcasts te produceren. Gek genoeg is een van de meest gestelde vragen hetzelfde gebleven: ‘Hoeveel luisteraars trekt dat, zo’n podcast?’ Helaas een vraag die niet te beantwoorden is. Toen niet, nu ook niet.
Hoe groot is je niche? Hoeveel concurrentie is er? Hoe consistent gaat jouw podcast zijn? Hoe groot zijn de namen die je interviewt? Hoe zijn je reviews in iTunes? Heb je een goeie mediapartner? Ik herhaal, heb je een goeie mediapartner…? Allemaal vragen die samen bepalen hoe je het gaat doen. Maar eigenlijk is alleen dit al een goed onderwerp voor een volgend blog.
10. Wees consistent
Hoewel we dol zijn op trends en vernieuwingen, pas op dat je niet te vaak en te veel veranderingen doorvoert. Je favoriete podcasts hebben doorgaans een vaste structuur, bijvoorbeeld een korte introductie van de host en de gasten, gevolgd door een gesprek.
Je structuur kan alles zijn, maar zorg ervoor dat je er niet te vaak vanaf wijkt. Dat helpt enorm bij het behouden van je luisteraars en bij het creëren van een bepaalde herkenbaarheid, wat cruciaal is als je een trouwe groep volgers aan je wil binden.
Je luisteraars willen graag weten wat er aan zit te komen, en dit bereik je door een vaste structuur aan te bieden. Bovendien is ook de consistentie in het publiceren van je afleveringen belangrijk. Of het nou maandelijks, wekelijks of dagelijks is, kies jouw plan en houd je eraan.
Consistentie, zowel in de structuur van je podcast als in het publiceren van je afleveringen, zal een grote rol spelen in het succes van jouw podcast.
Want je weet, showbusiness is slowbusiness.
Wat zijn jouw favoriete podcasts? Laat het weten in de comments.
Wil je meer lezen? Vind al onze e-books hier:
52 tips voor het schrijven van overtuigende voice-over scripts
15 praktische tips – De do’s en don’ts van in-house productie
23 tips: zo vergroot je de kans op een filmfestivalzege voor jouw inzending
Een praktische checklist voor het online werken met een voice-over op afstand
20 praktische tips: het maken van een effectieve e-learning cursus
